Een geschil voorleggen aan de Commissie Dekker

Corporatie / 25 maart 2019
Claudia Siewers
Claudia Siewers
Directeur-bestuurder, Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland (SVWN)

Prestatieafspraken, voorheen sporadisch gemaakt en sinds de nieuwe Woningwet een jaarlijks terugkomend feest. Al met al duurt de voorbereiding een jaar. Als ze net getekend zijn, begin je alweer met de planning van de volgende afspraken. Tenzij je er niet uitkomt met de gemeente. Bij geschillen over de prestatieafspraken staat de Commissie Dekker klaar. Zij adviseren de minister. Maar wat mag wel en wat mag niet?

Het draait allemaal om ‘artikel 44 lid 4 Woningwet’:
“Indien het overleg, bedoeld in het tweede lid, niet binnen zes maanden na aanvang daarvan tot afspraken als bedoeld in dat lid leidt, leggen het college van burgemeester en wethouders, de toegelaten instelling of de organisaties en commissies, bedoeld in het tweede lid, het geschil dat aan het tot stand komen van die afspraken in de weg staat binnen vier weken na het ontstaan van het geschil schriftelijk en onderbouwd ter behandeling voor aan Onze Minister, die vervolgens een bindende uitspraak doet.”

De beoordeling van de prestatieafspraken

Artikel 42 Woningwet: “De toegelaten instelling draagt met haar werkzaamheden naar redelijkheid bij aan de uitvoering van het volkshuisvestingsbeleid dat geldt in de gemeenten waar zij feitelijk werkzaam is”.
Dit zinnetje komt je vast bekend voor. Dit is precies waar het om draait bij de beoordeling van de prestatieafspraken. Is het bod van de corporatie redelijk? Artikel 39 lid 2 BTIV verplicht de woningcorporatie haar bod te baseren op de rijksprioriteiten (pdf)

Het minimale kader

Artikel 44 Woningwet, de artikel 38-40 BTIV en deze regeling. Dit is jouw kader. Het kader is minimaal. Het enige dat echt vastligt zijn de termijnen. En die zijn ongelooflijk krap. De indiener heeft de meeste tijd en moet een enorme waslijst aan gegevens inleveren. De woningcorporatie krijgt vervolgens twee weken (!) de tijd om te reageren. Twee hele weken, tien werkdagen. Vol aan de bak dus!

Wat doet de minister?

Let ook op de artikel in het BTIV waarin wordt aangegeven wat de minister doet om de gemeente te helpen bij de beoordeling van de redelijkheid. Daarvoor dient de IBW (de Indicatieve Bestedingsruimte Woningcorporaties red.) En niet alleen de IBW. Daarvoor dient ook de regel dat je ieder jaar aan de gemeente jouw jaarverslag toestuurt. Zo begrijp je bepaalde verplichtingen ook beter. Ik zou het niet laten om daarbij uit te leggen dat de IBW gebaseerd is op het volledig volhangen van de woningcorporatie met leningen tot het randje van faillissement. Dat argument gaat natuurlijk alleen op als je dichtbij de grens komt. Met een IBW van een € 1 mld. is dit strategisch geen goed argument.

Wie is de commissie?

De Commissie Dekker heet eigenlijk Adviescommissie geschilbeslechting prestatieafspraken Woningwet. De commissie bestaat uit “personen uit de kring van organisaties die zich ten doel stellen de belangen van toegelaten instellingen te behartigen, uit personen uit de kring van organisaties die zich ten doel stellen de belangen van gemeenten te behartigen, en personen uit de kring van bewonersorganisaties. De commissie is zodanig samengesteld, dat geen van die categorieën van personen de meerderheid van de commissie kan uitmaken”. In het kort (volgens de regeling) door een ‘paritair samengestelde adviescommissie’. De Commissie is op dit moment samengesteld uit (bron):

Mevrouw S.M. Dekker;
De heer J. van der Schaar;
Mevrouw P.J.M.G. Blanksma – van den Heuvel;
De heer L.J. de Waal.

Zij zijn voor een periode van vier jaar benoemd.

Prestatieafspraken; mijn 6 tips voor jou

Al doende leert men. Ik heb voor het eerst deze procedure aan de hand. Een paar tips van mij voor het geval je het ook meemaakt:

  1. Teken je wel of niet?

    Bij een geschil kan je jezelf de vraag stellen; teken je de prestatieafspraken wel of niet? Er zijn geen regels, maar in het recht geldt als uitgangspunt dat je niet moet betwisten waar je het over eens bent. Je kan dus ook de prestatieafspraken wél tekenen, maar een voorwaarde opnemen om te kunnen heronderhandelen als dat concrete punt wel wordt toegewezen door de minister;

  2. Vergeet de huurdersorganisatie niet!

    Het uitgangspunt van prestatieafspraken is gelijkwaardigheid van het tripartite gemeente, huurdersorganisatie en woningcorporatie. De huurdersorganisatie heeft dezelfde rechten en mag dus ook een zienswijze/bezwaarschrift indienen;

  3. Juristen erbij of niet?

    Er zijn geen kaders. De commissie kan dus een A4-tje met een beleidsvoornemen ter beoordeling voorgelegd krijgen maar ook een 26-pagina’s tellend verzoekschrift met allerlei juridische overwegingen. Het ‘verjuridiseren’ van het verzoekschrift is een keuze. Nergens staat dat dat zo moet;

  4. Wat mag de Commissie?

    Weer… er zijn geen kaders. De Commissie mag dus alles. Ik heb alleen overwegingen voor je uit de parlementaire behandeling van de Woningwet wat de bandbreedte is van de minister. Er staat dat de minister geen incidentele casus mag beoordelen. De tijd zal het leren. Ik sta nergens meer van te kijken met zo’n slecht imago in Den Haag;

  5. Een onwelgevallig antwoord?

    Ja, dat kan natuurlijk ook. We zijn altijd overtuigd van ons eigen gelijk. Prestatieafspraken zijn een privaatrechtelijk instrument met een kleine publiekrechtelijke inhoud. De burgerlijke rechter mag dus oordelen over prestatieafspraken. Zo blijft er altijd een volgende ronde open staan;

  6. Wat is er al?

    Voor alle informatie over deze commissie geldt dat je flink moet zoeken. De links naar websites zijn verouderd. Als je informatie zoekt kan je zoeken naar:
    -Rapport Commissie Dekker uit 2013 Gemeenten en corporaties de vrijblijvendheid voorbij (klik hier voor de pdf)
    Let op: de adviezen van dit rapport zijn niet overgenomen in de wet. De gemeente heeft geen recht om de corporatie aan te sturen. De Woningwet heeft de huurdersorganisatie het recht van gelijkwaardigheid gegeven, waardoor het tripartite is ontstaan;
    -Met wat googlen vind je ze uiteindelijk wel. De eerste drie uitspraken in de gemeenten Delft, Zoetermeer en Leiderdorp. Je kan op deze pagina beginnen met zoeken. De eerste geef ik alvast mee (klik hier voor de pdf)

Conclusie

Een uitspraak van de Minister (en de Commissie) kan behulpzaam zijn bij het vinden van antwoorden van een ‘agree to disagree’ situatie. Er zijn op dit moment nog te weinig uitspraken om een lijn te kunnen ontdekken in de uitspraken van de commissie. Wordt ongetwijfeld vervolgd!